مبانی معرفت‌شناختی دیدگاه ولترستورف دربارة معقولیت باورهای دینی

Authors

Abstract:

یکی از رهیافت‌هایی که در معرفت‌شناسی دینی به دفاع از معقولیت باورهای دینی پرداخته است، «معرفت‌شناسی اصلاح‌‌شده» است. در بین معرفت‌شناسانِ اصلاح‌شده دیدگاهِ «ولترستورف» با انتقادات کمتری مواجه است. این نوشتار سعی دارد با بهره‌مندی از روش توصیف و تحلیل، مبانی معرفت‌شناختی دیدگاه ولترستورف را دربارة معقولیت باورهای دینی نشان دهد. مبانی معرفت‌شناختی ولترستورف از طریق بررسی چالش دلیل‌گرایی قابل تبیین است. وی برای رهایی از تلقی جزمی و ناقص معرفت‌شناسی در عصر روشنگری، مفهوم معقولیت را بسط داده و معرفت‌شناسی وظیفه‌گرایانه و معقولیت موقعیتی را اتخاذ کرده‎ است. به همین جهت از قلمرو معرفت‌شناسی خارج و به حوزة روانشناسی وارد شده است. ولترستورف در باب توجیه، مبناگراییِ توأم با انسجام را پذیرفته است؛ اما به‎دلیل پذیرش انسجام‌گرایی منفی، مبناگرایی تأثیر چندانی در دیدگاه ایجابی او نداشته است. او برای دفاع از معقولیت باورهای دینی جنبه‌های گوناگونی را مورد نظر قرار داده، اما به نوعی کثرت‌گرایی دچار گشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) دربارة مبانی سکولاریسم

مقالة حاضر پژوهشی است بر رویکرد نظری امام خمینی(ره) دربارة سکولاریسم. مسلماً پرداختن به این موضوع مستلزم تعریف سکولاریسم، تفاسیر و برداشت‌های گوناگون از آن، و فرایند سکولاریزاسیون است. از این رو، پژوهشگر ضمن بیان مقدمات به آرا و مبانی نظری حضرت امام خمینی(ره) دربارة شاخص‌ها و مبانی سکولاریسم همچون خصوصی شدن دین، عقلانیت ابزاری، جدایی اخلاق از سیاست، و جدایی دین از سیاست می‌پردازد. انقلاب اسلامی...

full text

مبانی فلسفی اصلاح دینی از دیدگاه پل‌تیلیش

پل‌تیلیش بی‌تردید یکی از متکلمان تاثیرگذار قرن بیستم به شمار می‌رود. دغدغۀ اصلی وی آن بود که بین دین و فرهنگ معاصر آشتی برقرار کند. به باور وی دین باید با فرهنگ عصر همبستگی داشته باشد. ‌این همبستگی از طریق پرسش و پاسخ صورت می‌پذیرد. فرهنگ معاصر، سؤال‌های بنیادین عصری را به آستانۀ دین عرضه می‌دارد و دین در قالب نمادهای اصیل خود به سؤالات پاسخ می‌دهد. شرط اصلی پاسخگویی دین آن است که مقوله‌های مه...

full text

عقلانیت باور دینی از دیدگاه ولترستورف با محوریت نقد اعتدالی دلیل‌گرایی

عقلانیت باور دینی یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفۀ دین است که پنج رویکرد معرفت‌شناسانۀ متفاوت را در بر می‌گیرد. تا همین اواخر، دلیل‌گرایی رویکرد غالب در حوزۀ عقلانیت باورهای دینی بود و نماد عقل‌گرایی حداکثری به‌شمار می‌رفت. اما معرفت‌شناسی اصلاح‌شده مکتب نوظهوری است که در مقابل دلیل‌گرایی قرار گرفته، عقلانیت را بی‌جا و بی‌مورد دانسته و معتقد است که اعتقادات دینی شاید کاملاً موجه و معقول باشند، حتی اگ...

full text

مبانی حِکمی علم دینی از دیدگاه محمدنقیب العطاس

نظریة علم دینی، یکی از پدیده‌های مهم جهان‌اسلام است که موافقان و منکرانی را پیدا کرده‌است. "محمدنقیب العطاس" یکی از موافقان و نظریه‌پردازان اسلامی‌سازی معرفت است. وی، نخست فلسفه و جهان­بینی با محوریت قرآن و اعتقاد به مراتب و درجات وجود و وابستگی مطلق‌هستی به خداوند را سامان داد؛ سپس، ارتباط ناگسستنی انسان و جهان را بیان کرد و توضیح داد که انسان مهم­ترین جزء هستی و موجودی جاودان است که بهترین هو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 48  issue 2

pages  289- 314

publication date 2016-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023